Matrak Türk sporu mu?
Evet Mısırda Kurulan Memlük Türk devletinde (Ed–Devletü’t-Türkiyye) yapıldığına dair bilgiler mevcut olup Matrakçı Nasuh tafaından Osmanlıya getirilmiş ve meşhur edilmiştir.Geleneksel Türk Ata Sporu Matrak, Padişahlar, Yeniçeriler, Sipahiler ve Osmanlı halkına Cenk ve Kılıç Sanatı olarak Ünlü Türk âlimi Matrakçı Nasuh (1480-1564) tarafından öğretilmiş ve yüzyıllarca uygulanmıştır. Matrak oyunu Türk tarihinde bilim dalı olarak kabul edilmiş bir spordur.
Matrak sanatı nedir?
Matrak Sanatı Türk kılıcı, Yatağan kılıcı ve Osmanlı kılıçlarının eğitim ve teknik yapılarını içeren Eskrim ve diğer kılıç sporlarından yüzyıllar önce gelişimini tamamlayarak Osmanlı’da yapılmış bir askeri spor talimidir.
Günmüzde Matrak tekrar nasıl ortaya çıkmıştır?
Günümüzde Matrak 5 Eylül 2008 tarihinde Araştırmacı, Yazar, Spor Adamı Efkan Çalış tarafından tarihte var olan teknik, kural ve kaidelerine sadık kalınarak tekrar ortaya çıkarılmış ve spor olarak kurulmuştur.
Matrak nasıl oynanır ?
Tarihi bulgular nezaretinde Matrakçı Efkan Çalış tarafından düzenlenen yeni kurallara göre düzenlenen matrak oyununda amaç, rakibin kafasına matrakla dokunmaktır. Her dokunuş bir puan değerindedir. Sert vurmak yasaktır. Rakibe kalkanla vurmak, oyun aleti veya koruyucu malzemesi yere düşen rakibe vurmak yasaktır. Matrak oyununun uzman taliminde ise rakibin tüm vucuduna kılıç teknikleri ile dokunarak oyun icra edilir.
Matrak sporu nasıl bir spordur?
Matrak kılıç sporudur, bu spoda oyuncular özel üretilmiş sopaları kullanarak birbirlerine kılıç tekniği uygulamaya çalışırlar. Hem karşı tarafın vuruşlarından kaçınmak hem de bu sırada karşı tarafı alt etmek için çeşitli taktikler uygulanır.
Matrak günümüzde oynanır mı?
Evet 7 den yetmişe herkes tarafından oynanır ve çok eğlencelidir.
Matrak sporunu kim temsil ediyor bir federasyonu var mı?
Matrak, Osmanlı Döneminde oynanan askeri bir spordu. Matrak zaman içerisinde unutulmuş olsa da günümüzde Efkan Çalış tarafından tekrar kurulmuş ve bu spora ilgi yeniden başlamıştır. Matrak 2010 yılında Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu’na bağlanmıştır. Günümüzde Matrak sanatını temesil eden Matrak Federasyonu 2019 yılında Ankara’da kurulmuştur.
Matrak oyununu kim buldu?
Matrak oyununun tarihte kimin tarafından bulunduğu bilinmemektedir. Birçok kaynakta Matrakçı Nasuh, matrak oyununun mucidi olarak geçse de bu bilgi henüz kesin bulgularla doğrulanmamaıştır. . Çünkü Matrakçı Nasuhdan önce Memlük Türk devletinde Matrak yapılmaktadır. Matrakçı Nasuh’a 1529 yılında Kanunî tarafından Matrak Oyunu’nda (Mel’abe-i Matrak) ve silahşorlukta gösterdiği üstünlükten dolayı kendisine berat verilmiştir. Yeniçerilerin kaldırılması ile tüm izleri silinen Matrak oyunu 2008 yılında Matrakçı Efkan Çalış tarafından ortaya çıkarılmıştır, tekrar bulunmuştur.
Matrak hangi dil?
Arapça ṭrḳ kökünden gelen miṭrāḳ مطراق “değnek sopa anlamında olup Türkçe ses uyumu ile Matrak olarak telafuz edilmiştir.
Matrak ne zaman çıktı?
Matrak, Osmanlı’ya Matrakçı Nasuh tarafından 1500’lü yıllarda getirilen bir savaş oyunudur. Kanuni döneminde Yeniçeriler ve sipahilere kılıç-kalkan eğitimi öğretmek amacıyla başlamış ve Yeniçerilerin gittiği tüm Osmanlı coğrafyasına yayılmış ve yapılmıştır. 200 yılı aşkın bir süre yapılmayan Matrak 2008 yılında Çalış tarafından tekrar gündeme taşınmıştır.
Matrak ata sporu mu?
Evet, Matrak oyunu Osmanlı İmparatorluğu’nda Yeniçeriler, Sipahiler ve Osmanlı Padişahları tarafından Cenk Sanatı talimi ve spor olarak yapılmıştır.
Kılıç kalkan sporu nedir?
Matrak kılıç kalkan sporudur, Kılıçkalkan veya Kılıç kalkan, iki kişi tarafından kılıç ve kalkan kullanılarak oynanan oyundur bu oyunun talim yöntemi Matrak olup tarihte ve günümüze önce Matrak ile talim edilir ve sonra kılıç kalkan sporu icra edilir.
Ata sporlarımız nelerdir?
- Matrak
- Tomak,
- Tulum
- Atlı cirit. Geleneksel olarak Atlı Cirit oyunu bayramlarda, Cuma namazı sonrası ya da düğünlerde halkça oynanırdı. …
- Şalvar güreşi. Güreşçiler, şalvar giyer ve ayakları çıplaktır. …
- Aba güreşi. …
- Kuşak güreşi. …
- Atlı okçuluk. …
- Geleneksel Türk okçuluğu…
- Atlı kızak. …
- Rahvan binicilik. …
- Geleneksel kızak.
Matrakçı Nasuh hangi sanat alanında ün yapmıştır?
Yaşadığı dönemde Pir ve Reis olarak anılan Nasuh Paşa Matrakçılığı ile ün yapmıştır. Günmüzde ise şehirleri tasvir ettiği Minyatür olarak anılan resimleri ile bilinmektedir.
Matrak geçmek nedir?
Talimli usta bir matrakçının karşısına geçen yeni başlayan veya oyuna hevesli birinin sürekli kafasına matrak sopasını yemesi düşüp kalkması ile ortaya çıkan sahneye güüp eğlenen seyirciler usta ve iyi oyuncu için Matrak geçti demişler ve Matrak geçmek sözü günümüze kadar anlam değiştirerek ulaşmıştır.
Matrak İngilizcede ne demek?
Matrak yapmak nedir?
Matrak kelimesi normalde kalın sopa ve değnek anlamlarına sahiptir. Ancak bu kelime matrak geçmek şeklinde bir deyim olarak karşımıza çıkar. Anlamı ise birisiyle alay etmek veya eğlenmek şeklindedir. Yani biriyle yapılan şakada ve eğlencede o kişiyle matrak geçilmiş olur.
Matrak ne demek argo?
Herhangi bir konu üzerine komiklik yapan, eğlenceli ve gülünç kişiye matrak denir.
Matraki veya Matrakçı ne demek?
Matrak sporu öğretmeni.
Matrakbaz ne demek?
Matrak sporu öğrencisi.
Matrak oyunu nasıl kazanılır?
Madde 27- Matrak Kalkan, Çift matrak, Kalkan Tahta Kılıç oyunu, Mızrak, Tulum ve Tomak oyununda üç oyun sonunda iki oyunu alan yarışmacı kazanır. Bir yarışmacı üç oyundan ilk ikisini aldığında üçüncü oyun yapılmaz. Rakibine 10 sayı fark atan yarışmacı orta hakemin takibi ile galip ilan edilir.
Matrak kaç kişiyle oynanır?
Matrak oyunu 2 matrak oyuncusu, En az 2 sayı hakemi ve 1 orta hakemin yönetimde oynanır.
Matrak oyunu çeşitleri nelerdir.
- Matrak oyunu,
- .Çift Matrak oyunu,
- Görme Engelliler İçin Matrak oyunu,
- Tekerlekli Sandalye Üzerinde Matrak oyunu,
- Atlı Matrak oyunu
- Kara Matrak
Matrak Sporu Alt Dalları nelerdir.
Matrak sporu alt dalları aşağıda sıralanmıştır..
Matrak (Matrak oyunu, Atlı Matrak oyunu, Tekerlekli Sandalyeli Matrak Oyunu, Görme Engelli Matrak Oyunu, Çift Matrak oyunu ve Kara Matrak Oyunu)
Tomak (Tomak Oyunu, Altılı Tomak Oyunu ve Kara Tomak Oyunu)
Tulum (Tulum Oyunu ve Kara Tulum Oyunu)
Cenk= Küreş, Muşt Zen, Leked Kup (Cenk Oyunu ve Kara Cenk oyunu)
Mızrak (Hedefe Mızrak atışı, Mızrak Oyunu ve Kara Mızrak Oyunu)
Kılıç (Türk Kılıcı, Kılıç Kalkan, Şemşir, Yatağan, Çift Yatağan ve Kara Kılıç )
Cenk Sanatı (Okçuluk / Mızrak atışı, Matrak/Kılıç ve Cenk Oyunu/Kara Cenk Oyunu)
Tomak nedir ?
Vuku-ı Luab-ı Tomak, Tura
Tomak oyunu Osmanlı Devlerti nin son iki yüz yılında oynanan saray oyunlarından biridir. Sultan I. Mahmut’tan Sultan II. Mahmut’a kadarki Osmanlı padişahlarının bu oyundan çok hoşlandıkları bilinmektedir. Enderunu Hümayunda oynanan tomak oyunu Yeniçeri Ocağının da idman programı arasında bulunmaktaydı. Tomak oyunu, “tomak topu” ile oynanırdı. Tomak topu, içi kar keçesi ile doldurulmuş, yumruk büyüklüğündeki meşin topun, kamçı şeklinde sırımdan örülmüş bir sapa bağlanmasıyla yapılırdı. Tomak oyununu oynayan oyunculara “tomakçı”, usta oyunculara “tomakçıbaşı” denirdi.
Tomak oyunu altışar kişilik iki takım arasında oynanır, bazı durumlarda oyuncu sayısı artırılabilirdi. Oyunculara birer tomak verilir, oyunu idare eden çavuşun işareti ile oyun başlatılırdı. Oyuncular tomak topunu birer kamçı gibi kullanarak birbirlerine hamle yapar ve sırtlarına vurmaya çalışırlardı. Her vuruşa hamle etmek denir, rakip oyuncular da tomak topunu sırtlarına vurdurmamak için kolları ile savunma yapardı. Tomak topu sırtına vurulanlar oyun dışı kalırdı. Çabukluk, çeviklik ve becerinin geliştiği tomak oyununda rakibin sırt bölgesi dışına vurmak yasaktı.
Oyun boyunca Enderun saz takımı oyuncuları coşturucu şekilde saz eserleri çalar, oyun Çavuşun “çek” sözü ile sona ererdi. Oyun bitiminde oyuncular padişah tarafından ödüllendirilirdi.
Günümüze ulaşmayan Tomak oyununu 15 Aralık 2009 tarihinde Efkan Çalış tarihi bilgilerini koruyarak tekrar gündeme taşımış kural ve kaidelerini düzenlenmiş spor olarak kurmuştur.
Tulum nedir?
Osmanlı’da Tulum oyununu oynayanlara Tulumcu, Tulukçu veya Tulukbaz denirdi. Bu oyunun Osmanlı’da iki ayrı amaç için kullanıldığını tespit ettim.. Birinci amaç Osmanlı’da meydanlarda halka açık olarak yapılan Padişahın ve ileri gelenlerin seyrettiği şenlik, düğün ve gösterilerde gösteri yapan sanatçıların, esnafın kalabalığın müdahalelerine maruz kalmadan gösterilerini yapmaları için güvenliğin sağlanması maksatlı kullanılmasıdır. Tulumcular bu görevi yaparken adeta bir tiyatro sanatçısı ve güvenlik gibi hareket etmekteydiler. Osmanlı’da Tulum oyununun ikinci şekli ise bir Cenk sanatı olarak icra edilen Tulum oyunudur.
Spor oluşturma konusunda edindiğimiz tecrübe ve ortaya koyduğumuz sporların halkımız ve dünya halkları tarafından sevilip kabul görmesi ile bir Türk oyununu daha spor olarak kurma görevini üstlendim. Bu oyunun benzeri Anadolu’da halen Derici esnafı tarafından halk oyunu olarak yapılmakta olup, özellikle Niğde’nin Bor ilçesinde varlığının sürdürülmesi için gayret gösterilmektedir. Fakat spor kural ve kaidelerinden uzak olduğu için sesini geniş kitlelere duyuramamaktadır. Bor’da yapılan Tuluk oyununda amaç oyuncuların tulumları birbirine çarptırması üzerinedir. Bizim hayata geçirdiğimiz ve spor olarak kurduğumuz Tulum sporunun ise Osmanlı’da olduğu gibi karşılıklı rekabete dayanan, rakibe vurmak üzere bir teknik metodu vardır.
Cenk Sanatı Matrak ile birlikte Tulum oyununun da yok olmaması ve bu kültürden önce çocuklarımız, gençlerimiz ve halkımızın istifade etmesi ve sonrasında dünya halklarının istifade etmesi için, Çanakkale Zaferinin 100. yılında bu savaşta Şehit olan aziz ecdadımızın anısına 18 Mart 2015 tarihinde spor olarak kurdum.
Tulum oyununu icra edenler maharetlerini Sultanahmet meydanında gösterirlerdi.. Tulumcuların gösterilerinde amaç; Matrak oyununun birinci metodu olan Matrak kalkan da olduğu gibi kafaya vurmak üzereydi. Tulum sağ elde diğer el ise Tomak oyununda olduğu gibi boş olmak üzere oyuncunun rakibin vuruşundan kendisini koruması metoduna dayanmaktaydı. Esasında Tulum ile yapılan gösteriler daha çok her gün sıkça talimi yapılmış bir cenk metodunun Padişahın ve halkın beğenisine sunulmasıydı.
Tulum oyununda amacın kafaya vurmak olması Matrak oyununda olduğu üzere zor olanı başarmak ya da düşman askerinin başına vurarak devirmek için bir talimdi. Bu oyunun diğer bir özelliği de Matrak ve Tomak oyununda olduğu üzere Kılıç talimi ve diğer savaş aletlerinin talimi maksatlı yapılmasıdır.
Tulum oyunu diğer taraftan yastık dövüşü adı ile zaman zaman televizyon ekranlarında filmlerde gördüğümüz hareketlere benzese de yastıkla dövüşen kişilerin genel amacı kılıç talimi yapmak olmayıp yastığın içindeki kaz tüyleri dökülene kadar devam eden eğlence maksatlı bir süreçtir. Diğer taraftan Matrak ve Tomak oyunlarında olan, sporcuları ve seyredenleri eğlenceye boğan doğal yapı Tulum oyununda da fazlasıyla mevcuttur.
Günümüzde Amerikada Pillow fight adı altında Amerikalılar bir oyun düzeni oluşturmuşlar Amerikan tarihinde böyle bir sanatın olduğuna dair herhangi bir veri koymaksızın milletimize ait olan Tulum oyununu yastık dövüşü adı ile geniş kitlelere yaptırmaktadırlar. Bu durum bizim kendi kültürümüze sahip çıkmadığımızın ve yetkili mercilerin bu durumu önemsemediğinin göstergesidir. Bu konuda Matrak federasyonu olarak gerekli adımları atmaktayız. Elimizden, dilimizden ve gönlümüzden geldiği kadarı ile Tulum sanatının Türkiye’ye ait olduğunu her platformda delilleri ile birlikte haykırmaktayız.
Kültürümüzü korumak ve yüceltmek adına unutulmuş sanatlarımızı sporlaştırarak geleceğe taşıma gayretimiz ile Matrak, Tomak, Cenk, Mızrak, Hançer, Türk kılıcı, Yatağan Kılıcı ve Osmanlı Kılıcı teknikleri ve son olarak tulum oyununu da kültürümüze kazandırdım. Dünya durdukça ebed müddet devletin yaşaması ve kültürümüzün tüm dünyayı sarması Yüce Mevla’dan dileğimdir. Cenk Sanatı Matrak sporu Kurucu Matrakçı Efkan ÇALIŞ
Cenk nedir ?
( Cesaret , Erdem , Nitelik , Kültür) Matrak yarışması başlama komutu, Mücadele, Uğraş, Emek, Savaş
Cenk Oynu Nedir?
……………………
Cenk Sanatı nedir?
……………………….
Cenk Sanatı Matrak Sporu Faydaları Nelerdir?
Günümüzde Matrak sporu öğrenim sürecinde ve müsabakalarında yaşatılan güzel ahlak öğretileri ile bu sporu yapanlara moralen katkı sağlamak, mücadeleci ruh kazanımı ve kişilik gelişimine fayda sağlamak hedeflenmektedir. Türk kültüründe var olan fakat unutulmuş Matrak adı altında yapılan Türk ata sporları ile Türk kültürel mirasına sahip çıkmak ve yüceltmek ana amaç olarak belirlenmiştir. Bu çerçevede Türkiye’nin uluslararası alanda tanıtımına katkı sağlamak uluslararası amaç olarak göze çarpmaktadır. Oyununun sporcularına fiziksel kazanımları ise genel manada spor yapmanın verdiği faydaların yanı sıra, kas gelişimi, sinir kas koordinasyonu, çeviklik, dayanıklılık, odaklanma gibi faydalar olarak sıralanabilir.
Matrak sporunun Türk Kültürüne Katkısı nedir?
Somut olmayan Kültürel Miras kapsamında değerlendirilen Matrak sporunun tekrar canlandırılması ile Türk kültürel mirasına katkı sağlanmış ve Türk spor kültürünün zenginliği ortaya çıkarılmıştır. Matrak adı altında yapılan branşlar Türkiye tarihinde yüz yıllarca unutulmasına rağmen tekrar hayata geçirilmeleri ile emsalsiz bir spor anlayışı oluşmuştur. Mücadele ve savunma sporları alanında yapılan birçok spor çıktıkları ülkelerin gelenek, görenek ve felsefi yapıları ile icra edilmektedir. Matrak sporu ise Selçuklu Devleti, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye’de var olan gelenek, görenek, örf, adet, güzel ahlak yapısı ve felsefi değerleri bünyesinde barındırmakta olup Türkiye’yi yurt dışında temsil edecek köklü bir kültürel yapıya sahiptir. Dünya üzerinde emsali olmayan oyun anlayışı ve teknik yapısı ile Matrak Türk sporuna ve sporcusuna özgüven verecek ecdadına yakışan Türk çocuklarını geleceğe hazırlayacak yapıda bir spordur.
Cenk Sanatı Matrak Terminolojisi Nasıldır?
Türk mücadele ve savunma sporu Matrak, Türk Ata sporu olduğundan tüm isimlendirmeler günümüzde anlaşılır ve kullanılan terminoloji Türkçe’dir.
CENK : ( Cesaret , Erdem , Nitelik , Kültür) Matrak yarışması başlama komutu, Mücadele, Uğraş, Emek, Savaş
MATRAKHANE : Matrak oyunu , Cenk Oyunu, Tomak oyunu ve (HİS) Herkes İçin Savunma eğitiminin verildiği spor kulübü veya okul.
CENKHANE : Matrak oyunu, Cenk Oyunu, Tomak oyunu ve (HİS) Herkes İçin Savunma eğitiminin verildiği spor kulübü veya okul.
CENGAVER : Tüm Matrak sporcuları ve antrenörlerinin ayrıca müsabaka yapacak seviyeye gelen sporcuların genel adı.
SULTAN : Otorite sahibi olan, Cesaret, Erdem , Nitelik , Kültür kavramlarını içselleştiren, 10. ve 11. San seviyesindeki sporcular.
ATABEY : Selçuklu devletinde şehzadelerin Sultanlara eğitim veren öğretmen, komutan. Matrak sporunda 12., 13., 14. San eğitmenler
ATAMAN : Saygı duyulan ata kişi yönetici. 15. ve 16. San eğitmenler.
ATALAY : Ad almış ün almış saygıdeğer kişi.17. San Eğitmenler.
ALPHAN : Asker komutan 18. San Eğitmenler
ATAHAN : Matrak sporunun en üst rütbedeki eğitmeni Tüm eğitimcilerin başı. 19. San
CENK MEYDANI : Tüm Matrak yarışmaları için yarışmaların yapıldığı alan.
CENKNAME : Matrak sporu öğreti ve felsefi açılımda yazılı anlatım.
MATRAKÇI : Matrak oyununu öğreten eğitimci
MATRAKBAZ : Matrak oyununu öğrenen sporcu
CENK DANSI : Matrak , Tomak ve Cenk oyununda kullanılan, öncü kuvvetler, kanat kuvvetleri ve ihtiyat kuvvetlerinin taktik ve stratejik uygulanışı.
MATRAK AND’I : Atalarımın kültürünü , ülkemin mukaddes değerlerini koruyacağıma ve yücelteceğime and içerim.
DUR : Yarışmayı durdurma komutu.
AYRIL : Yarışma esnasında müsabıkların teknik çıkmayacak şekilde birbirlerini kilitledikleri durumlarda verilen komut.
ÇEK : Tomak oyununda yarışmayı bitirme komutu
HELAL : Matrak yarışmalarında yarışı kazanan sporcuyu belirleyen söz
YANBAŞ : Cenk oyununda rakibin yan düşmesi durumunda söylenen söz.
SALIŞ : Matrak sporunda atakların genel adı
KOVUŞ : Matrak sporunda savunma tekniklerinin genel adı
SERHOŞ: Cenk oyunu esnasında aldığı darbe sonucu yere düşen oyuncunun dengesini kaybetmesi oyuna dahil olmadaki sürenin uzaması abondone olması durumudur.
SERMEST: Oyun esnasında aldığı teknik ile oyuncunun oyuna devam edemez hale gelmesidir nakavt durumudur.
KALKAN : Yumuşak kalkan şeklinde yastık
MATRAK : Ucu yumuşatılmış dışı deri kaplı değnek sopa
MİĞFER : Kafanın tamamını koruyan yüzün ön kısmı mikadan yapılmış nefes
almayı engellemeyen başlık.
ABA : Matrak kıyafeti
KUŞAK : Sporcunun derecesini gösteren bele dolanan geniş kemer
ZIRH : Kılıç Kalkan oyunda bedenin korunması için giyilen koruyucu elbise.
DİZÇEK: Kılıç Kalkan oyunda dizlerin korunması için giyilen koruyucu elbise.
KOLÇAK: Kılıç Kalkan oyunda kolların korunması için giyilen koruyucu elbise. Ayrıca 1. ve 9. San arası sporcuların ünvanlarını belirten kola takılan malzeme.
PALA: Kılıç Kalkan oyununda kullanılan ahşaptan yapılmış kılıç
TOMAK : Kamçı Şeklinde İpin Ucuna ağlanmış içi kar keçesi ile doldurulmuş
meşin top.
HAMLE: Tüm tekniklerin ataklarına verilen genel ad, Salış ve hamle iki de kullanılır.
ÇİFT BAŞLI KARTAL : Doğunun ve batının hakimiyetini ve değişik düşüncelere saygıyı ifede eder. Cenk sanatı Matrak taktik çalışmalarında ayak hareketleri çift başlı kartall figürü üzerinde çalışılır.
YATAĞAN KILICI : Barış içinde yaşama isteği, Zıtlıkların birliği ilkesi.
TÜRK YAYI : Her an mücadeleye hazır olunduğunun simgesi
TURKUVAZ : Türk rengi