MATRAK MÜSABAKA TALİMATI
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL HÜKÜMLER
Amaç : Madde 1- Bu Talimat, Matrak sanatının tarihi çizgisi içerisinde örf, adet, gelenek ve göreneklerine bağlı kalarak yaşatmak, ülke ve dünya geneline yaymak, kurallar ve disiplin altına almak amacıyla hazırlanmıştır
Kapsam : Madde 2- Bu Talimat, ülkemiz genelinde düzenlenecek tüm Matrak müsabakalarındaki görev, yetki ve sorumluluklar ile teknik, oyun, müsabaka ve bunlara ait usul ve esasları belirleyen hükümleri kapsar.
Dayanak: Madde 3- Bu Talimat, Matrak Federasyonu Tüzüğü ve Gençlik ve Spor Bakanlığı Özerk Spor Federasyonları Çerçeve statüsüne dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar Madde 4- : Bu Talimatta geçen
Federasyon : Matrak Federasyonunu,
Başkan : Matrak Federasyonu Başkanını,
Genel Sekreter : Matrak Genel Sekreterini,
İl Temsilcisi : Matrak Federasyonu İl Temsilcisini,
Organizasyon Kurulu : Federasyondan izin ve yetki belgesi alarak üç tüzel kişiden oluşan Matrak organizasyon kurulunu,
Tertip Komitesi : Müsabakalarla ilgili hazırlık ve hizmetleri yerine getiren kişi veya kişileri,
Antrenör :Branşında eğitim gördüğü kategorideki programları başarı ile tamamlayarak bulunduğu kategori için Federasyondan belge alan, yarışmacıları ve takımları bulunduğu Matrak Sanatı kural ve tekniklerine uygun olarak yetiştirmek, yarışmalara hazırlanmalarını ve yarışmalarını, gelişmelerini takip etmek görev ve yetkilerine sahip olan kişiyi,
Hakem : Matrak müsabakalarının yönetimi için Federasyon veya Federasyonun yetki verdiği kurumlar tarafından atanan ve bu konuda eğitim almış kişileri,
Öğrenci: Matrak sanatı ve alt dallarında öğrenci ve/veya yarışmacı olan kişiler.
İKİNCİ BÖLÜM
Esas Hükümler
Müsabaka Türleri
Madde 5- Matrak müsabakaları iki türde yapılır.
a) Resmi müsabakalar: Yıllık faaliyet programında yer alan Federasyon veya İl Müdürlüklerince tertiplenen müsabakalardır.
b) Özel müsabakalar: Resmi müsabakalar dışında kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce düzenlenen müsabakalardır.
Müsabaka İzni
Madde 6- Yapılacak tüm müsabakalar Federasyon iznine tabidir. Ancak gösteri amaçlı yapılacak müsabakalar için izin o ilin İl Müdürlüklerinden alınabilir.
İzin Alma Yöntemi
Madde 7- Yapılması planlanan müsabakalar ve gösteri amaçlı müsabakalar için Federasyona müsabakanın yerini ve tarihini belirten bir yazı ile en az 15 gün önceden yazılı olarak müracaat edilmelidir. Federasyon veya İl Temsilciliği müsabakanın yapılmasında sakınca olup olmadığını yazılı olarak bildirir. Sakınca görüldüğü takdirde gerekçesi yazıda belirtilir.
Hakem Kıyafetleri
Madde 8- Hakemler Matrak sanatının geleneksel giysisi olan siyah Pantolon, beyaz geleneksel yakasız gömlek giyerler.
Hakem Görevlendirme
Madde 9- Hakemlik hizmetleri Federasyon veya yetki verilmesi halinde İl Temsilciliklerince görevlendirilecek hakemler tarafından yürütülür.
Matrak Müsabakası Düzenleme İzin Belgesi ve Taahhütname
Madde 10- Matrak müsabakası düzenleme izin belgesi, bildirim ve taahhütname, İl temsilciliği bilgisi dahilinde her Matrak müsabakası organizasyonu için ayrı izin belgesi almak şartıyla; kamu kuruluşları, belediyeler, tüzel kişiler, spor kuruluşları, sosyal amaçlı dernekler, üniversite ve okullar bu talimat hükümleri çerçevesinde ve İl Temsilciliği kontrol ve nezaretinde Matrak müsabakaları düzenleyebilirler.
a) Siyasi amaçlı tüzel kişiler bu tür organizasyon düzenleyemezler.
b) İlde ve ilçelerde yapılacak Matrak müsabakalarının müsaadeleri, Federasyon bilgisinde İl Temsilciliğince yapılır.
c) Matrak müsabakası düzenlenmesi İl’in Mülki Amirliğinden alınacak izin ve organizasyon şartları ile ilgili evraklar ve belgeler 5 gün içinde Federasyona bildirmek zorundadır. İl Temsilciliği aracılığıyla Federasyondan izin belgesi alarak düzenlenir. İzin belgesi alınmadan hiçbir Matrak organizasyonu düzenlenemez.
d) ilçe ve Köylerde yapılacak Matrak müsabakalarında İl Temsilciliği tarafından bir temsilci gönderilir.
e) İzin belgesi, Matrak organizasyonu belirlenen tarih için geçerlidir (Özel durumlar hariç; hava muhalefeti vs.). Aynı Matrak müsabakası birden fazla tüzel kişinin istekli olması halinde bunların belirlenmesi İl Temsilciliğince yapılacaktır. İzin belgesi müsabaka tarihinden en az 15 gün önce İl Temsilciliğinden talep edilecektir.
f) Matrak müsabakası izin belgesiyle başka organizasyonlar yapılamaz.
g) İzin belgesi almak isteyenler il içi müsabakalar için İl temsilciliğine müracaat ederken aşağıdaki belgeleri ibraz etmek zorundadırlar;
– Federasyon Müsaadesi (1 Adet)
– Taahhütname (3 Adet)
– Ödül Çizelgesi (3 Adet)
– Afiş (1 Adet)
Organizatör ve Tertip Komiteleri
Madde 11- Organizatör müsabakalarla ilgili hizmetleri yapmak, müsabakaların kurallara uygun yapılmasını sağlamak için 3 kişiden az olmamak suretiyle komiteler oluşturabilir. Komiteler o müsabakalarla ilgili her türlü hizmet ve işlemleri yapmakla yükümlüdürler.
Matrak Organizasyon Kurulunun Kuruluşu
Madde 12- Organizasyon kurulu Matrak sanatını bilen kişilerce müsabakaları düzenlemek üzere kurulur. Bu Kurul Federasyonu bilgilendirmek şartıyla yetkili görevliler arasından seçilen en az beş (5) kişiden oluşur. Bu Kurulda İl temsilciliği veya Federasyon tarafından görevlendirecek kişiler görev alır. Müsabakalarda ayrıca Federasyon il temsilcisi bulunacaktır. İl Temsilcisi müsabakalara zamanında gelerek organizasyon kurulunun toplantısına katılır düzenlenecek olan organizasyonlara yardımcı olur.
Matrak İl Organizasyon Kurulunun Görevleri:
Madde 13- İlk toplantısını İl Temsilcisi başkanlığında yapar. Oluşturulan üyeler arasında görev taksimi yapılır. Yıllık faaliyet Programını hazırlar. İl Başkanlığınca onaylatmak üzere Federasyona gönderilerek Federasyonun tasdikinden sonra resmileşir. Düzenlenecek Matrak müsabakalarını talimatta belirtilen esaslara göre yürütülmesini sağlar. Müsabakalara lisansız ve cezalı yarışmacıların girmemesini sağlar. Müsabakalara katılan yarışmacıların lisanslarını toplanmasını, müsabakaların sonunda yarışmacılara dağıtılmasını sağlar. Talimata aykırı hareket eden yarışmacıları ceza kuruluna sevk edilmek üzere İl Temsilciliğine bildirir. Matrak müsabakası düzenleyecek sponsorlara yardımcı olur. Düzenlenecek Matrak müsabakalarının ilanı için ; yazılı basın, televizyon, el ilanı, afiş ve yazılı davetiye yapabilir. İlanda belirtilmesi zorunlu olan hususlar aşağıya çıkartılmıştır.
a) Müsabakaların yeri tarihi süresi ve saati,
b) Sıkletlerin 1.2. ve 3.’lere verilecek ödüller,
c) Davetsiz olarak müsabakalara katılacak yarışmacılara yolluk verilip verilmeyeceği verilecekse şartı ve miktarını belirtmek,
d) Yazılı olarak geleceğini bildiren yarışmacıların isimleri,
e) Yatak ve barındırma imkânlarının sağlayıp sağlanmayacağını bildirmek,
Matrak Müsabaka Meydanı (Alanının) Düzenlenmesi:
Madde 14- Türk ata Sanatı olan Matrak mehter müziği eşliğinde yapılır. İl Başkanlığının himayesinde ve denetiminde organizasyon kurulu tarafından uyulacak kurallar aşağıya çıkartılmıştır. Yaz aylarında çim alanda kış aylarında kapalı spor salonlarında yapılır. Kapalı spor salonlarında yapılması halinde Matrak minderinde yapılacaktır. Matrak müsabakası meydanı 10×10 veya 8×8 metre genişliğinde yuvarlak veya kare sınırları belirlenmiş alandan oluşur. Çim üzerinde yuvarlak halka beyaz çizgi ile belirlenir. Matrak Minderi kare ise kenar çizgiler farklı renkte minder kullanılarak sınırları belirlenir. Matrak müsabakası alanında sağlık ekibi ile ambulans veya bu görevi yapılabilecek bir araç bulundurulur. Müsabakalar açık alanda yapıldığında Yarışmacılar için güvenliği sağlanmış, etrafı kapalı çadırla soyunma odaları yapılır. Matrak müsabakası alanı yakınında su ve duş yerleri hazırlanır. Matrak müsabakası alanında bir saha komiseri ve seyircilerin düzenini sağlamak amacıyla yeteri kadar görevli bulundurulur. Güvenlik görevlileri ile saha komiseri ile işbirliği içinde çalışılır. Matrak müsabakalarının kayıt ve takip formları ve cetvelleri İl Müdürlüğünce temin edilir. Yaz aylarında Federasyon ve İl Müdürlüğünün tertiplediği Matrak müsabakalarında hava muhalefeti ve diğer zaruri nedenler vuku bulur, müsabakaların seyrini etkileyecek şekilde yağış olursa müsabakalara kapalı salonda devam edilir.
Saha (Meydan) Güvenliği Görevleri
Madde 15- Saha güvenliği Federasyon veya il temsilciliği tarafından görev verilmiş, özel güvenlik veya federasyon görevlilerince sağlanır. Saha güvenliği seyircinin kendilerine ayrılan yere oturmalarını, sahaya girmemelerini, organizasyonun disiplin ve düzenini, ödül töreninin yürütülmesini, organizasyon kurulu ve güvenlik kuvvetleri ile işbirliği yaparak sağlar.
Matrak Müsabakalarına Katılacak yarışmacıların Lisansları
Madde 16- Matrak müsabakalarına katılacak yarışmacıların lisansları Federasyon Sicil Lisans Yönetmeliği çerçevesinde federasyon tarafından verilir. Yarışmacılar lisanslarını müsabaka esnasında bulundurmak ve müsabaka süresince ibraz etmek zorundadır. Lisanslı veya lisansız tedbirli olarak ceza kuruluna sevk edilenler, Ceza kurulu kararına kadar, şayet ceza almışlarsa ceza süreleri bitinceye kadar hiçbir yerdeki Matrak müsabakasına katılamaz.
Matrak Yarışmacı Sıkletleri ve Müsabaka Süreleri:
Madde 17- Matrak müsabakası sıkletleri ve müsabaka süreleri aşağıya çıkarılmıştır:
a) Minik Sıkletler : eksi -40, 40, 50, 60 ve +60 olmak üzere 5 sıklettir. Yaş Grubu 09-12 yaşlarında olacaktır. Matrak, Tomak ve Tulum oyununda Müsabaka süresi miniklerde 3 oyun 2 dakikadır. Cenk Oyununda 3 dakikalık tek oyun.
b)Yıldız Sıkletler : eksi -50, 50, 60, 70, 80 ve +80 olmak üzere 6 sıklettir. Yaş Grubu 13-15 yaşlarında olacaktır. Matrak, Tomak ve Tulum oyununda Müsabaka süresi yıldızlarda 3 oyun 3 dakikadır. Cenk Oyununda 3 dakikalık tek oyun.
c) Genç Sıkletler : eksi -50, 50, 60, 70, 80, 90 ve +90 olmak üzere 7 sıklettir. Yaş Grubu 16-18 yaşlarında olacaktır. Matrak, Tomak ve Tulum oyununda Müsabaka süresi gençlerde 3 oyun 3 dakikadır. Cenk Oyununda 3 dakikalık tek oyun.
ç) Büyük Sıkletler : eksi -60, 60, 70, 80, 90, 100 ve +100 olmak üzere 7 sıklettir. Yaş Grubu 18 üzeri olacaktır. Matrak, Tomak ve Tulum oyununda Müsabaka süresi büyüklerde 3 oyun 3 dakikadır. Cenk Oyununda 5 dakikalık tek oyun.
e) Yarışmacılar istedikleri takdirde sadece kilosunun bir üst sıkletinde müsabakaya çıkabilirler.
f) Sıkletler gerektiğinde, Federasyon ve İl Temsilciliğinin çoğunluk kararıyla azaltılabilir veya çoğaltılabilir (ödül durumuna göre).
g) Bayanlar içinde aynı sıkletler geçerli olup özel düzenlenecek yarışmalar için katılım durumuna göre özel sıklet düzenlemesi yapılır.
h) Federasyon yetkilileri Sıkletinde yarışmacı katılımının az olduğu müsabakalarda bir üst ya da alt sıklete kaydırma veya ilgili sıklette yapılacak yarışmanın iptaline karar verebilir.
ı) Cenk sanatı yarışmaları sadece büyükler tarafından yapılır. üç ayrı Türk sanatının yarışmacılar tarafından icra edilmesi ile olur. Bunlar Okçuluk yada Mızrak atışı, Matrak yada Kılıç ve Cenk Oyunu veya Kara Cenk Oyunu şeklindedir.
i) Cenk sanatı yarışmaları, atlı matrak, tekerlekli sandalyede matrak, görme engelli matrak talimatları federasyon tarafından ayrıca hazırlanır.
Matrak sanatı Giysileri ve Müsabaka Malzemeleri
Madde 18- Matrak müsabakasında yarışmacıların giysileri ve hangi malzemenin hangi oyunda kullanılacağı şu şekildedir;
Üstlerine aba (tekstil iplikten yapılmış özel giysi) altlarına Aba altı geniş uzun şalvar pantolon, ayakları yalın ayak (çıplak) olacaktır, ( Matrak Oyunu, Tulum Oyunu, Tomak Oyunu ve Cenk Oyunu )
Kafayı koruyan özel Miğfer- Kask (Matrak Oyunu, Tulum Oyunu, Tomak Oyunu ve Cenk Oyunu)
Dişlik ve dirseklik (Cenk oyunu )
Tutmayı engellemeyen eldiven (Matrak Oyunu, Tulum Oyunu, Tomak Oyunu ve Cenk Oyunu)
Kaval kemiği ve ayak üstü koruyucu ( Cenk Oyunu )
Erkelerde kasık koruyucu, bayanlarda göğüs koruyucu ( Cenk Oyunu )
Kalkan ( Matrak müsabakası için özel yuvarlak yastık )
Matrak ( Matrak müsabakası için özel tasarlanmış Matrak )
Tomak ( Tomak müsabakası için özel tasarlanmış Tomak )
Tulum ( Tulum müsabakası için özel tasarlanmış Tulum )
Tahta kılıç veya kılıç şeklinde boyutunda özel alet.
Kalkan kılıç ve kılıç oyununda tüm vücudu koruyan özel zırh.
Cenk oyunnda okçuluk için ok ve yay ve hedef.
Hedefe mızrak oyununda hedef mızrağı, hedef ve mızrak oyunu aleti.
Cenk sanatı yarışmaları, atlı matrak, tekerlekli sandalyede matrak, görme engelli matrak talimatları federasyon tarafından ayrıca hazırlanır.
Yarışmacılar müsabaka esnasında el ayak vb yerlerinde kendisini veya rakibini yaralamaya sebep olacak takı vb. eşya bulundurmayacaklardır.
Tartı ve Tolerans
Madde 19 – Tartı coğrafi özelliklerde göz önünde bulundurularak müsabakadan bir gün önce, toplantı 17:00’de, tartı 18:00- 20:00 saatleri arasında yapılır. Tartı bir (1) saat içinde bitirilir. Bu süreler Türkiye Şampiyonası vb. büyük organizasyonlar için geçerli olup, diğer organizasyonlarda ise müsabaka saatinden 3 saat önce yapılıp, 1 saat içinde tartı bitirilecektir. Yarışmacılar tartıya şortla çıkacaklardır. Tartılan yarışmacılar lisanslarını ibraz ederler. Adı ve soyadını, katıldığı il ve spor kulübünü yazdırarak kuralarını çekerler. Tartıda tölerans gerektiğinde müsabakaların durumuna göre Merkez Hakem Kurulu tarafından belirlenir.
Eşleştirmeler
Madde 20- Eleme turlarında yarışmacıların eşleştirmeleri kurayla ya da bilgisayarda otomatik olarak yapılır. Tek kalan tur atlayıp öne alınacaktır. Bir defa yenilen yarışmacı elenecektir. En son turda 3 yarışmacı kaldığı zaman 3.yarışmacı bay geçerek yenen yarışmacı ile final müsabakası yapar ve 1. 2. 3.’lük sıralamalar belirlenecektir. Dört yarışmacı kalmış ise eşleşerek müsabaka yaptırılır. Galip gelenler birincilik, ikincilik, mağlup olanlar üçüncülük ve dördüncülük için müsabaka yapacaklardır.
Anons
Madde 21- Müsabaka yapılacak kategorilerde ve kilolarına göre eşleştirilmiş yarışmacılar anons edilerek cenk meydanına çıkmaları için hazır olmaları istenir. İlk üç turdan sonra yalnız adları okunarak meydana çağrılırlar. Adları okunan yarışmacılar 3 dakika içerisinde meydana çıkmazlarsa hükmen mağlup sayılırlar.
Müsabakaya Başlama
Madde 22- Müsabaka için isimleri okunan yarışmacılar abalarını giyerek müsabakaya hazır halde bekleyecektir. Sayı hakemleri yapılan müsabakanın türüne göre yarışmacıların malzemelerini kontrol ettikten sonra Orta hakemin “Has dur”, “Selam” ve “Teşekkür” komutlarını verir. Teşekkür komutu ile yarışmacılar karşılıklı “ Benimle Cenk Meydanına Çıktığınız İçin Teşekkür Ederim.” Diyerek selamlaşırlar. Yarışmacılar Geleneksel Matrak ritüeline uygun olarak, Miğfer sonrasında müsabakanın türüne göre Kalkan, Matrak, Tomak veya Tahta kılıç kuşanırlar. Ayağa kalkar hazır ol vaziyetinde beklerler. Orta hakemin Matrak kuşan komutu ile müsabaka duruşuna geçerler. Cenk komutu ve işaretiyle müsabaka başlar. Müsabakaların yoğunluğuna göre yarışmacılar yarışmalarda malzemelerini kuşanmış olarakta gelebilirler. Meydanda veya öncesinde kuşanmaları gerektiği yarışmacılara müsabaka öncesinde bildirilir. Teşekkür ritüleli her durumda uygulanır.
Yerde müsabaka
Madde 23- Cenk Oyunu müsabakalarında yerde yarışmacıların bir birine vurmaksızın 30 sn yerde mücadele etmelerine müsaade edilir. Yerde pes ettirmeye yönelik teknik çıkmadığı veya her iki yarışmacı da birbirlerini kilitledikleri ve pes söz konusu olmadığı durumlarda pozisyon durumuna göre orta hakem yerde mücadeleye son verip müsabakayı ayakta devam ettirir. ( Bu durum Matrak oyunu ve Tomak oyunu için geçerli olmayıp Matrak ve Tomak oyunları ayakta yapılır. Matrak ve Tomak oyununda yarışmacılardan birinin yere düşmesi durumunda oyun durdurulur, yere düşen yarışmacıya matrak ve tomakla vurmak yasaktır. Oyun tekrar ayakta başlatılır. ) Yerde puanlama olmayıp sonuca gidilmesi esastır.
Müsabakanın Durdurulması
Madde 24- Yarışmacıların birinin veya ikisinin meydan dışına çıkması, abanın kuşağının çözülmesi, abanın başa geçmesi, miğferin kafadan çıkması, kalkan, Matrak, Tomak, ahşap kılıcın elden düşmesi kaval koruyucu, eldiven ve diğer koruyucu malzemelerin yarışmacıya müsabakayı devam ettiremeyecek şekilde rahatsızlık vermesi. Yarışmacıların sakatlanması veya sakatlanma pozisyonuna gelmesi, müsabaka süresinin bitmesi veya galibiyet halinde müsabaka durdurulur. Orta hakemin “Dur” komutu ile yarışmacılar dururlar.
Müsabakanın Sonu
Madde 25- Yarışmacıdan birisinin galip gelmesi, faullü hareket ve kaideler ihlal edildiği zaman müsabaka hakemi ve masa hakemlerinin kararlarıyla müsabaka biter. Müsabaka sonunda yarışmacılar malzemelerini Geleneksel ritüele uygun olarak yere bırakarak orta hakemin komutu ile karşılıklı “ Kasıtlı ve kasıtsız hatalarımdan dolayı özür dilerim.” deyip selamlaşırlar. Sonrasında galip ve mağlup ilan edilir.
Aba, Miğfer, Matrak, Ahşap kılıç, Kalkan, Tomak ve Diğer Malzemelerin Çıkarılması .
Madde 26- Müsabaka sonunda yarışmacıların müsabaka alanını terk etmeden abayı çözüp, gelişi güzel fırlatmaları Matrak adabına yakışmayacağından gerektiğinde yarışmacılar ceza kuruluna sevk edilirler. Matrak, Ahşap kılıç, Kalkan, Miğfer, Tomak, Eldiven, Diz koruyucu, Zırh ve diğer kullanılan müsabaka aletlerinin fırlatılması yere atılması durumunda bu davranışı sergileyen yarışmacı ceza kuruluna sevk edilir. Tüm bu işlemler Geleneksel Matrak ritüellerine uygun yapılacaktır. Malzemeler cenk meydanında kuşanılmışsa cenk meydanında bırakılır. Eğer meydanda kuşanma olmamışsa özür dileme ritüelinden sonra meydanı terk ettikten sonra malzemeler çıkarılır. Her durumda özür dileme ritüeli uygulanır.
Müsabakalarda Galibiyet Şekilleri
Madde 27- Matrak Kalkan, Çift matrak, Kalkan Tahta Kılıç oyunu, Mızrak, Tulum ve Tomak oyununda üç oyun sonunda iki oyunu alan yarışmacı kazanır. Bir yarışmacı üç oyundan ilk ikisini aldığında üçüncü oyun yapılmaz. Rakibine 10 sayı fark atan yarışmacı orta hakemin takibi ile galip ilan edilir. Bu durum her oyun için ayrı uygulanır.
Cenk Oyununda rakibi pes ettiren (sermest) veya rakibi dokunuşla abandone (serhoş) edip hakemin 10’a kadar saymasına rağmen müsabakaya devam edemeyen kaybeder. Sakatlanma durumunda doktorun devam edemez kararı ile de yarışmacı mağlup olur.
Beraberlik Durumu
Madde 28- Matrak Kalkan, Çift matrak, Kalkan Tahta Kılıç oyunu, Tulum, Mızrak ve Tomak oyunlarında her iki oyuncuda bir oyun almışsa ve üçüncü oyunun sonunda oyuncuların puanları eşitse ve oyun bu şekilde biterse, süresiz bir oyun daha düzenlenir bu oyunda üç puanı ilk alan yarışmacı oyunu kazanır.
Bu durum ilk iki oyun sonunda eşitlik olduğu durumlar içinde geçerlidir. Eşitlik durumu anlaşmalı ve suiistimale yönelik olursa orta hakemin kararı ile suiistimal eden yarışmacı ya da her iki yarışmacı da suiistimal ediyorsa her iki yarışmacı diskalifiye edilir.
Cenk Oyununda ilk oyun berabere sonuçlandığında ilk müsabaka süresi kadar ikinci oyun yaptırılır. Bu oyunda pes ettirme ve puanlama ile galibiyet belli olur. İkinci oyunun sonunda yine beraberlik durumun oluşursa temiz etkili ve net teknik ile ilk puanı alanın kazandığı süresiz üçüncü Cenk Oyunu yaptırılır. Tüm İkaz ve ceza puanları dikkate alınır.
Oyunlarda Puanlamalar
Madde:29 – Matrak yarışmacı müsabakalarında puanlamalar aşağıdaki şekildedir.
a) Cenk Oyunu için puanlama;
Cenk Oyununda minikler, yıldızlar ve gençler dokunuşlu el tekniği olarak sadece tokat kullanırlar ve dokunuşlu ayak tekniği olarak kafa hariç bacak ve vücuda dokunuş yaparlar. Büyüklerin Kara cenk oyununda tüm Cenk oyunu yumruk tekniklerinin tamamı ve ayak tekniklerinin tamamı kullanılır.
Cenk Oyununda ilk müsabaka sonunda sonuç alınamazsa aynı süre ile ikinci Cenk oyunu yaptırıldığında puanlama devreye girer.
Rakibe uygulanan etkin ve net el tekniği ( 1 puan )
Rakibe uygulanan etkin ve net ayak tekniği bacak ve vücuda 1 puan kafaya dokunuş 2 puan (diz dahil), dönerek yapılan zor tekniklerle kafaya dokunuş 3 puan.
Rakibe uygulanan aşırma tekniği veya yumruk ve tekme tekniğiyle (Aşırma/Düşürme teknikleri, yumruk ve tekme teknikleri temiz ve net uygulandığı takdird Rakibin ön düşmesi ( 2 puan ), Rakibin yan düşmesi ( 2 puan), Rakibin Sırt üstü düşmesi ( 3 puan)
yarışmacıların teknik yapmaksızın sarılıp yuvarlanmaları durumunda puan verilmez.
yarışmacı el ya da ayak tekniği uygulaması yaptığı halde rakibi tarafından el ya da ayağın yakalanması ve tekniğini pasif hale getirerek aşırma/düşürme tekniği uygulaması halinde aşırma tekniği yapana puan verilir. Tekniği yakalanana puan verilmez. Tekniği yakalandığı halde rakibi tarafından düşürme tekniği ile düşürülmeyen veya birlikte yuvarlanma durumunda el veya ayak tekniğini uygulayan yarışmacıya puan verilir.
El tekniği, ayak tekniği veya düşürme tekniği ile yarışmacıların birinin yere düşmesi ve abandone (serhoş) olması durumunda orta hakem 1’den 10 a kadar sayar. yarışmacı ilk sekiz sayıda ayağa kalkıp Orta hakeme selamını verirse ve Orta hakem devam edebileceğine kanaat getirirse oyun devam eder. Teknik ile rakibini düşürene uyguladığı teknik veya teknikler değerince puan verilir. Sakatlayıcı teknik ile yere düşen yarışmacıya 1 den 10 a kadar dinlenme sayısı sayılır. Sakatlayıcı tekniği uygulayan yarışmacıya ise durumuna uygun ikaz ve ihtar cezaları verilir.
Yarışmacının rakibine uyguladığı aşırma tekniği sonunda kendisi düşmez sadece rakibini düşürürse yukarda belirtilen duruma uygun puan verilir.
b) Matrak Kalkan Oyunu Puanlama;
Kafaya matrakla her dokunuş 1 puan değerindedir. Kafa harici dokunuş yasak olup puan değeri yoktur. Puan sayıları yüksek sesle sayılır.
c) Çift Matrak oyununda Puanlama;
Kafaya matrakla her dokunuş 1 puan değerindedir. Kafa harici dokunuş yasak olup puan değeri yoktur. Puan sayıları yüksek sesle sayılır.
d) Kalkan Kılıç ve Kılıç Oyunu Puanlama;
Yarışmacılar özel koruyucu zırh giyerler. Rakibin tüm vücuduna (sakatlayıcı yerler hariç ) kılıçla ve kalkanla dokunuşserbesttir.
a) Kafaya dokunuş 3 puan
b) Vücuda vdokunuş 1 puan
c) Bacak ve kollara dokunuş 1 puan değerindedir.
d) Her puanda oyun durdurulup tekrar başlatılır.
e) Aynı anda alınan puanlar her iki yarışmacının hanesine sayı olarak kayıt edilir.
e)Tomak Oyunu Puanlama;
Tomak oyununda sırta yapılan dokunuşlar 1 puan değerindedir. Kol, bacak, vücudun ön kısmı ve kafaya yapılan dokunuşların puan değeri yoktur.
Müsabakaların şekline göre Federasyon tarafından önceden duyurulmak kaydı ile tüm vücuda dokunuşun serbest olduğu yarışmalarda yapılır. Bu yarışmalarda da her dokunuş 1 puan değerindedir. Altı kişiden oluşan 2 takımın Tomak oyununda müsabaka kuralları federasyonca belirlenir.
f) Tulum oyununda Puanlama
Tulum oyununda tulumu tutmayan kol yani savunma amaçlı kullanılan kol hariç yapılan dokunuşlar 1 puan değerindedir. Tulum tutan Kol, bacak, vücudun ön kısmı ve kafaya yapılan dokunuşların her birinin değeri puan değeri 1 dir.
Müsabakaların şekline göre Federasyon tarafından önceden duyurulmak kaydı ile farklı yarışmalarda yapılır.
g) Mızrak oyununda Puanlama
Hedefe mızrak atışında 3 seriden 3 er atış toplam 9 atış yapılır. Hedefe saplanan her mızrak 1 puan değerinde olup. En çok puanı alan yarışmacı kazanır.
Mızrak oyununda kafaya dokunuş 3 diğer uzuvlara dokunuş 1 puan değerindedir.
h) Cenk sanatı
Cenk sanatı yarışmaları, atlı matrak, tekerlekli sandalyede matrak, görme engelli matrak talimatları federasyon tarafından ayrıca hazırlanır.
Kara başlığı ile yapılan oyunların kural ve müsabaka yöntemleri federasyon tarafından ilgili yarışma öncesinde müsabakalara katılacak yarışmacılara yeterli zaman verilerek federasyon tarafından duyurulur.
Anlaşmalı Müsabaka (Anlaşmalı oyun ):
Madde 30- Anlaşmalı oyun, maddi çıkar sağlamak amacıyla müsabakaya çıkmayanlara veya kasıtlı olarak yenilmelere denir. Sebebi ne olursa olsun anlaşmalı müsabaka yapanlar ceza kuruluna sevk edileceklerdir. Dereceye girmiş olsalar dahi klasmandan çıkarılacaktır. (Müsabaka yapmama nedenlerinin doktor raporuyla belgelenenler hariç.) Sağlık nedeni ile oyuna çıkmayan yarışmacılar klasmandaki yerini korurlar.
Faullü Oyun – Diskalifiye ve Tedavi Süresi
Madde 31- Faullü müsabaka yapanlara ihtar verilir. İhtarın puan değeri 2 dir. İhtar alan yarışmacıdan tüm oyunlarda 2 puan düşülür. Faulü alan yarışmacının hanesine aldığı faüller kaydedilir. Müsabaka sonunda beraberlik durumunda faül ve ikazlar göz önünde bulundurularak müsabaka sonucu belirlenir. Müsabaka anında sakatlanmalarda tedavi süresi 3 dakikadır. Üç dakikayı aşan tedavi durumlarında müsabaka sona erdirilir. Eğer yarışmacı faul ile sakatlanmamışsa oyunu kaybeder. Faul kasıtlı yapılmış ise faulü yapan yarışmacının durumu hakkında Merkez hakem kurulundan çıkacak karar ile yarışmacı diskalifiye olur gerekirse ceza alır.
Matrak’da Yolluk ve Ödüller :
Madde 32- Matrak müsabakaları organizasyonunu üstlenen özel şahıs ve özel kuruluşlar oyunları izleyenlerden seyir ücreti alsın veya almasın organizasyona katılan hakem ve yöneticilere aşağıdaki şartlarda yolluklarını ödemek zorundadır. Federasyonunun düzenlemiş olduğu İl ve ülke bazındaki müsabakalarda yolluk ve yevmiyeler Harcırah Yönetmeliğine göre ödenir. Köy ve ilçelerde yapılan müsabakalarda hakem ve yöneticilere ödenecek ücret her gün I. derecede Devlet Memuru harcırahının 1 günlük yevmiyesinin 10 katıdır. Ayrıca yol ücreti ödenecektir. Yarışmacılara verilecek ödüller: Ayni ve nakdi yardım yapılmasına ve ödül verilmesine dair yönetmelik esaslarına uygun olarak verilir. Özel ödüller organizasyon kurulunca önceden tespit ve ilan edilen şekle göre verilir. Gerek ödüllerin gerekse yollukların kesintisiz verilmesi Matrak Federasyonu, Federasyon Temsilcisi ve İl Temsilcisi denetiminde yapılır
Yasak Oyun ve Hareketler
Madde 33- Yasak oyun ve hareketler şunlardır;
a) Matrak kalkan, Çift Matrak, Kalkan Kılıç, Kılıç, Tulum, Mızrak ve Tomak Oyununda ;
a) Rakibin el, kol, Matrak, Tomak, Tahta Kılıç veya kalkanını tutmak,
b) Rakibe kalkanla vurmak, Matrak’ı, Kalkanı, Tomak’ı Tulumu, Mızrak’ı düşen rakibe vurmak
c) Rakibin gözüne, kulağına, burnuna ve ağzına kasten parmak sokmak ve tırmalamak Rakibine kafa vurmak.
ç) Miğferi, Matrağı, Kalkanı, Tahta Kılıcı ve Tomak’ı, Tulumu, Mızrakı bilinçli bir şekilde elden çıkarmak yere atmak.
d) Açık el ense çekmek, tokat ve yumruk vurmak, tekme atmak.
e) Hakemin dur ihtarına rağmen dinlememek ve hakemle münakaşa etmek, sayı hakemlerine müdahale etmek, Yarışmacının müsabaka esnasında konuşması yasaktır.
f) Rakibine küçük düşürücü hareketlerde bulunmak
g) Matrak Sanatına yakışmayan hareketlerde bulunmak
h) Sakız çiğnemek
ı) Devamlı meydan dışına çıkma (Kaçma)
i) Rakibin kolunu bağlamak, kalkanını veya matrağını tutmak hamle yapmasını engellemek,
j) Yüzük, saat, kolye ve metal içerikli ziynet eşyası takmak.
k) Diğer bir anlamda yarışmacının hayatını tehlikeye sokan her hareket yasaktır.
l) Yarışmacının antrenörünün köşesinden hakeme müdahale etmesi ve küfür vb. davranışlarda bulunması kesinlikle yasaktır.
m) Yarışma sonunda kazanan rakibin aşırı sevinç göstermesi
n) Yarışma sonunda kaybeden rakibin aşırı tepki göstermesi
o) Matrak kalkan ve çift matrak oyununda rakibin kafasına sert dokunuş
ö) Matrak kalkan ve çift matrak oyununda rakibin kafası haricinde başka yerlerine dokunuş
p) Tomak oyununda rakibin sırtı hariç kasıtlı ve tekrarlı dokunuş yapmak.
r) Yarışmacının ve antrenörlerin sayı hakemlerine müdahale etmeleri yasaktır.
s) Diğer bir anlamda yarışmacının hayatını tehlikeye sokan her hareket yasaktır.
Bu yasak hareketleri yapanlar yaptıkları hareketin yarışmanın seyrini etkilemesi durumuna göre uyarı verilir, ikaz edilir veya ihtar verilir. Uyarının puan karşılığı yoktur. İkazların puan değeri 1’dir. İkaz alandan 1 puan düşülüp rakibin puanına eklenir. Tekrarında ikaz verilmez ihtar verilir. İhtar puan değeri 2’dir. İhtar alandan 2 puan düşülüp rakibin puanına eklenir. İhtar ve ikaz puan sayısı 6 ya ulaşan yarışmacı diskalifiye olur. Ayrıca yapılan yasak hareketin durumuna göre müsabakadan men ve ceza yönetmeliğinde yazılı olan yaptırımlar uygulanır.
b) Cenk Oyununda yasak hareketler ;
a) Rakibin miğferini, Abasını, el ve ayak koruyucusunu çıkarmak
b) Tek elle ya da çift elle doğrudan boğazı sıkmak. Rakibin gözüne, kulağına, burnuna ve ağzına kasten parmak sokmak ve tırmalamak
c) Rakibi sakatlayıcı yerlerine vurmak, sırt, kasık, boğaz, diz kapağı vb.
d) Rakibi kafası üzerine gelecek şekilde aşırmak
e) Yerdeki rakibe vurmak, yerdeki rakibin ayaktaki rakibe vurması. Yerde ve ayakta rakibi çimdiklemek, tırnakla, çizmek, ısırmak vb.
f) Hakemin dur ihtarına rağmen dinlememek, hakemle münakaşa etmek, sayı hakemlerine müdahale etmek, Yarışmacının müsabaka esnasında konuşması yasaktır.
e) Yarışma sonunda kazanan rakibin aşırı sevinç göstermesi
g) Yarışma sonunda kaybeden rakibin aşırı tepki göstermesi
h) Sportmenliğe yakışmayan hareketlerde bulunmak
ı) Sakız çiğnemek
i) Devamlı meydan dışına çıkma (Kaçma)
j) Yüzük, saat, kolye ve metal içerikli ziynet eşyası takmak.
k) Yerde pes eden rakibe halen pes ettirme tekniği uygulamak veya orta hakemin pes kararına rağmen rakibe pes ettirme tekniğini ısrarla uygulamak ve pes ettirme tekniğini uygulayarak rakibi sakatlamak veya diskalifiye sebebidir.
m) Yarışmacının antrenörünün köşesinden hakeme müdahale etmesi ve küfür vb. davranışlarda bulunması kesinlikle yasaktır.
n) Yarışmacının ve antrenörlerin sayı hakemlerine müdahale etmeleri yasaktır.
o) Diğer bir anlamda yarışmacının hayatını tehlikeye sokan her hareket yasaktır.
Bu yasak hareketleri yapanlar yaptıkları hareketin yarışmanın seyrini etkilemesi durumuna göre önce ikaz edilir veya ihtar verilir. İkazların puan değeri 1’dir. İkaz alandan 1 puan düşülüp rakibin puanına eklenir. Tekrarında ikaz verilmez ihtar verilir. İhtar puan değeri 2’dir. İhtar alandan 1 puan düşülüp rakibin puanına eklenir. İhtar ve ikaz puan sayısı 6 ya ulaşan yarışmacı diskalifiye olur. ( Cenk oyununda ilk müsabakada puan olmadığı için puan düşmesi olmaz diğer taraftan beraberlik durumunda yapılan ikinci oyunda puan değeri ihtarı alandan düşülüp rakibine eklenir. Cenk oyununda uyarı, ikaz ve ihtar puanları kaydedilir. Puan değeri 6 ya ulaşırsa ihtarı alan yarışmacı diskalifiye edilir.) Ayrıca yapılan yasak hareketin durumuna göre müsabakadan men ve ceza yönetmeliğinde yazılı olan yaptırımlar uygulanır.
Yarışmacı Köşeleri, Antrenörlerin Yeri ve İtirazlar
Madde 34– Tüm matrak yarışmalarında yarışmacı köşeleri mavi ve kırmızı köşe olarak belirlenir. Yarışma alanının dış çizgilerinden 1 metre uzakta sağ ve solda karşılıklı birer adet sandalye konarak köşeler oluşturulur. Köşelerde 1 adet kova, 1 adet havlu, 1 adet plastik şişe içinde su bulunur.
Yarışmacı köşesinde 1 kişi yarışmacının Antrenörü olarak bulunur. Mola verildiğinde veya malzeme çıktığında Antrenörü yarışmacının yarışmaya hazır hale gelmesini sağlar. Antrenör yarışmacısı yarışırken sandalyede oturur. Ayağa kalkması ve yarışmacıya sesle veya beden hareketi ile taktik vermesi yasaktır. Yarışmacısına mola esnasında yüksek sesle olmamak kaydı ile taktik verebilir. Uyulmadığı takdirde diskalifiye olur.
Yarışma esnasında oluşabilecek itirazlar için yarışmanın sona ermesi beklenir. İtiraz Merkez Hakem kuruluna yazılı olarak yapılır. İtiraz için Federasyonun belirleyeceği itiraz ücreti yazılı dilekçe ile birlikte peşin olarak ödenir. Ücreti ödenmeyen itirazlar kayda geçmez dikkate alınmaz. İtiraz syarışmacının Antrenörü tarafından yapılır. İtiraz haksız yere yapılmışsa itiraz ücreti geri ödenmez. Haklı itiraz olup olmadığı Yarışmayı yöneten hakemlerin görüşü alınarak Hakem heyeti tarafından yapılan değerlendirme sonucu açıklanır.
İtiraz gerekçesi ile Antrenörün bağırıp çağırması, küfür etmesi yasaktır. Bu gibi davranışlar içine girenler Merkez Hakem Kurulunun teklifi Federasyonun ilgili birimlerinin kararı ile Antrenör hakkında gerekli disiplin işlemi yapılır.
İmkanlar dahilinde video kaydı yapılmışsa itirazın incelenmesi için yarışmanın video kayıtları incelenir.
Sağlık Hizmetleri
Madde 35- Federasyon faaliyetlerinde ve il müsabakalarında müsabakanın yapıldığı ilin İl Müdürlüğünce; özel müsabakalarda da Organizatör tarafından müsabaka süresince bir ambulans ve yeteri kadar sağlık ekibi personeli müsabaka yerinde bulundurulmak zorundadır..
Matrak İl Temsilcisinin Müsabakalardaki Görev ve Yetkileri
Madde 36- Matrak il temsilcisinin görev ve yetkileri şunlardır;
a) Organizasyonun amacına uygun bir şekilde yürütülmesini sağlamak,
b) Müsabakanın talimata uygun olarak yürütülmesini sağlamak ve organizasyona
yardımcı olmak,
c) Müsabakaların devamı sırasında gördüğü noksanlıkları bir raporla Federasyona sunmak,
ç) Organizasyon Kurulu ile müsabakada görevlendirilmiş bulunan hakem ve diğer görevliler ile gerekli toplantıları yapmak, müsabakaların en iyi bir şekilde devamı konusunda önlemler almasını sağlamak,
d) Hakemlerim müsabaka yönetimleri hakkında Federasyona rapor vermek,
e) Müsabaka sonunda söz konusu rapor ve tutanakları bir dosya halinde Federasyona ve İl Müdürlüğüne iletmek,
f) Talimatlara aykırı davrananları Federasyona bir rapor halinde bildirmek,
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Cezalar
Madde 37- Bu talimata aykırı fiillerde bulunan, Matrak sanatı ahlakı ve yarışma kuralları ile genel ahlak, kültür ve geleneğe yakışmayan davranışlarda bulunan yarışmacı, hakem, idareci, antrenör, kulüp ve organizatörler Federasyon Ceza Kuruluna sevk edilir.
Talimatta Yer Almayan Hususlar
Madde 38- Bu talimatta yer almayan ve uygulamada ortaya çıkabilecek eksiklikler ve aksaklıklarla ilgili karar verme ve düzenleme yetkisi Federasyona aittir.
Yürürlük
Madde 39- Bu Talimat yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 40- Bu Talimat hükümlerini Matrak Federasyonu Başkanı yürütür.